Midyat sokaklarında yürümeye devam ederseniz oldukça temiz...
Mardin’i hepimiz öyle ya da böyle biliyoruz; ama Midyat’ın adından o kadar söz edilmiyor, sanırım biraz gölgesinde kalıyor. Mardin Midyat arası sadece 65 km, araçla 45-50 dakikada ulaşabilirsiniz. Midyat’ın ismi ile ilgili değişik bir kaç rivayet var. Bunlardan bir tanesi Asur tabletlerinde geçen Matiate isminin günümüze gelene kadar uğradığı değişikliklerle Midyat olduğu yönünde.
Midyat’ta en ilgi çekici ziyaret mekanı Mor Gabriel Manastırı bir diğer adı ile Deyrulumur Manastırı. Mor Gabriel ile Midyat merkez arasında 23 km’lik bir yol var. Mor kelimesi Süryani dilinde Aziz manasına geliyor. Manastır 397 yılında Aziz Şmuel ve Aziz Şemun tarafından kurulmuş. Kesme taşlardan inşa edilmiş olan yapı üzerinden geçen onca yıla rağmen hala oldukça göz alıcı.
Midyat ve Mardin’de yaşayan Süryani nüfusu bugün hayli azalmış durumda olsa da; Mor Gabriel Manastırı önemli bir dini merkez. Manastırın oldukça temiz ve bakımlı olduğu dikkatimizi çekti ve nasıl ayakta durduklarını sorduğumuzda her şeyi Avrupa’dan gelen bağışlarla yaptıklarını öğrendik. Manastırı bir Süryani rehber eşliğinde gezebilirsiniz. Manastırın alt kısmında bir mezar odası mevcut ve burada çok sayıda kişinin kemikleri mevcut. Ancak bugün burada daha fazla yer kalmadığı için vefat eden görevliler mezarlığa gömülüyorlarmış.
Midyat, Telkari için birebir
Manastır ziyaretinden tekrar Midyat sokaklarına dönerseniz Mardin’deki altıncılar gibi burada da bol miktarda gümüşçü olduğunu göreceksiniz. Hepsi çarşının içinde yan yana sıralı dükkanlarda yerlerini almışlar. Burada biraz pazarlıkla güzel gümüş kolyeler ve küpeler alabilirsiniz. Takının yanı sıra gümüşten üretilmiş değişik süs eşyaları da dikkatinizi çekecektir. Alışveriş bitince oldukça güzel bir mekan olan Gelüşke Han’da birer kahve içmelisiniz. Han’ın orta kısmında büyük bir avlu ve havuz yer alıyor. Yan kısımlarda ise üzeri kapalı kemerli bölümler ve küçük odalar var. 1950 yılına kadar han olarak kullanılan bu yapı bu vasfını yitirince bir süre köylü pazarı olarak işlev görmüş. 1980’lerden sonra bir süre ahır ve mezbaha olmuş. En sonunda restore edilerek bugünkü şeklini almış ve yemek yiyip kahve içilecek bir mekan olmuş. Midyat’ta kesinlikle görülmesi gereken oldukça hoş mekanlardan biri.
Sokaklarda yürüyerek dolaşmak gerek
Gelüşke Han kahve molasından sonra Midyat sokaklarında yürümeye devam ederseniz oldukça temiz ve düzgün sokaklar göreceksiniz. Midyat’ta hala yaşayan bir Süryani kesim var. Bu kesimin oturdukları evler hayli bakımlı ve Midyat’a has mimarinin korunduğu kesme taştan inşa edilmişler. Yine de evlerin bazılarında büyük kilitlerin olduğunu görüp etrafa sorunca büyük şehre göç edenlerin evlerinin olduğunu öğrendik. Türkiye dışına çıkan Süryaniler ise yerleşmek için oldukça ilginç ülkeler seçmişler. Kilisedeki Süryani rehberimiz sohbet esnasında gidenlerin Venezuela, Meksika, Madagaskar gibi ülkelere yerleştiklerini anlattı. İlk giden diğerlerini de yanına alıyormuş böylece zincir büyüyüp gidiyormuş.
Kocaman Evler, Geniş Aileler
Sokak aralarında dolaşırken gözünüze uzunca bir taş yapı ilişirse burası eskiden Midyat Hastanesi olarak kullanılan bir bina. Şu anda bina ev olarak kullanılıyor ve burada bir Süryani aile yaşıyor. Yapının müthiş bir taş işçiliği var ve ev olmak için fazlaca büyük bir yapı. Bu civarda evler genelde büyük şehirlerde alıştığımızın dışında, oldukça büyük alanlara sahip. Tanıştığımız bir esnaf bize bir konakta yaşadığını ve evin 300 metrekare olduğunu anlatmıştı. Aileler birbirinden kopmayıp geniş bir aile olarak yaşamaya devam ettiği için evler de bu nedenle büyük inşa ediliyor.
Heryeri görebilmek için zaman gerek
Binaların dışlarında kalker taşından yapılmış süs amaçlı hayvan, bitki ve geometrik figürler yer alıyor. Evler birbirine yakın, ancak bir evin diğerinin gölgesinde kalmamasına özen gösterilmiş. Böylece tüm evlerin içine güneş girebiliyor. Bizim görmek isteyip vakitsizlikten göremediğimiz yerler oldu. Yolunuz Midyat’a düşerse Meryem Ana Kilisesi, Devlet Konuk Evi, Mor Afrem Kilisesi ve Mor Kuryakus Kilisesini ziyaret etmenizi öneririm.
Bu bölgede konaklamak için en ideal yer ise Matiat Otel, emin olun beklentilerinizin çok ötesinde güzel bir yer.
